Ондар Бораш Серемааевич

Бораш Серемааевич Ондар (1936 – 2020)  – сураглыг тыва журналист, бижикчи, шүлүкчү, Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы.

Ол 1936 чылдың октябрь 20-де, Сүт-Хɵл кожууннуң Алдан-Маадыр сумузунуң, Алаш аксынга, ядыы арат ɵг-бүлениң хеймер оглу болуп тɵрүттүнген. Төрээн иези чаш турда-ла чок болган. Ол  авазының аа сүдүн амзап кɵрбээн, кара чажындан эгелээш, чоок төрелдериниң аразынга ɵскен. Ɵскүзүнге чалынмаан бичии Бораш Алдан-Маадыр эге школазынга үжүк-бижикти, шору билир кылдыр, ɵɵренип апкан. Оон чоорту амыдыралдың «аар-берге школазынга» дадыгып, бодунуң чүткүлдүүн көргүзүп, өɵредилгезин эге школадан ыӊай уламчылаар арга чок болганы-биле, «Алдан-Маадыр» колхозунга ада-иезиниӊ хоюн кадарып, күш-ажылчы намда­рын эгелээн.  Шудургу, кызымаккайы-биле кандыг-даа ажылды, «чажам дивес» кылыр чораан: чудук чүдүрүп, чугай ɵрттедип, почтага солуннар чедирип дээш…

Бораш Ондар 1950 чылдан бээр сеткилдиң кыйгызы-биле республика, кожууннар солуннары-биле харылзаа тудуп, тыва радиотелевидениениң штаттан дашкаар кɵдээ корреспондентизи болуп, чогаадыкчы ёзу-биле ажылдап чораан.
Бораш Серемааевич чогаал ажылын 1970 чылда эгелээн. 1973 чылда ооӊ «Элдеп кожа» деп шүлүү «Тываныӊ аныяктары» солунга парлаттынган. Оон чоор­ту чогаал ажылынга хɵнүгүп, шү­лүктер, шүлүктээн тывызыктар, ажыг дустуг шоодуглар номнарын номчукчуларга сɵӊнээн. Ооӊ чогаалдары бодунуу-биле бир тускай, амыдыралдан укталган, кɵдээ тыва кижиниӊ сеткил-са­гыжын чедимчелиг илеретке­ни-биле онзагай, чер-чуртун алгап-мактаан, мөзү-бүдүш, ёзу-чаңчылдар, ужурлар дугайында шүлүктерни хөйү-биле бижээн.  Авторнуӊ баштайгы «Хая чугу» деп ному 1999 чылда чырык кɵрген. Ооӊ соон дарый чогаалчыныӊ «Тыппазы чок тывызыктарым» (2001), «Хаадаӊмаа» (2006), «Күзээл, чүрээм» (2011), «Сени бодап» (2011), «Сүүзүннүг шүлүктерим, ужурлуг угаадыгларым, шоӊнап кааптар шоодугларым» (2016) деп чыындылары удаа-дараа үнгүлээн.

Бораш Ондар культура шугумунга дыка үр чылдарда үре-түңнелдиг ажылдаан. Ол Тыва Республиканың культуразының алдарлыг ажылдакчызы,  Россияның болгаш Тываның  Журналистер эвилелиниң база Тываның Чогаалчылар эвилелиниң кежигʏнʏ, Тыва Республиканыӊ «Күш-ажылчы шылгарал дээш» деп медалыныӊ эдилекчизи, Сүт-Хɵл кожууннуң хүндүлүг хамаатызы чораан.