С. Пюрбюнүң чыып тургусканы «Ырлажыылы» деп ному үндүргенинден бээр 65 чыл ою

С. Пюрбюнүң чыып тургусканы «Ырлажыылы» деп ному үндүргенинден бээр 65 чыл ою

???? Ырлажыылы : ырлар чыындызы / С. Пюрбю чыып тургускан. – Кызыл : ТывНҮЧ, 1959. – 247 ар.

Аас чогаалының эрте-бурунгу шагдан бээр сайзырап келген бичии жанрларының иштинде ырылар онзагай черни ээлеп турар. Ыр кижиниң күзел-бодалын, сагыш-сеткилин ханы дамчытпышаан, амыдыралды сеткип билиринге дузалап чоруур.
«Ырлажыылы» деп ырлар чыындызын 1959 ч. Тываның улустуң чогаалчызы С. Пюрбю чыып тургускан. Чыындының редактору С. Сүрүң-оол. Чыындыда кирген аялгаларның нотага дамчыдарын композитор А. Чыргал-оол кылган.

Бо чыынды 7 кезектен тургустунган:
- хосталга дээш демисел дугайында ырлар;
- партия болгаш Төрээн чурт дугайында;
- найырал болгаш тайбың дугайында;
- аас-кежик болгаш күш-ажыл дугайында;
- аныяктар болгаш аныяк салгакчылар дугайында;
- өөрүшкү болгаш ынакшыл дугайында;
- чаа болгаш сөөлгү үениң чаа кожаңнары.

Бо ырлар чыындызында төрээн черинге ынак, чоргаар сеткил сиңниккен тыва улустуң ырылары: «Самагалдай», «Хандагайты», «Чашпы-Хем», «Кызыл-Чыраа», «Тооруктуг долгай Таңдым» парлаттынган.

Тыва чоннуң амыдыралынга болган үндезин социал чаартылгаларны илереткен ырылар: «Очалаңдан кедилерин», «Дагын катап дарлатпас бис»,«Агитатор», «Пионер бис», «Совет Эвилелиниң хамаатызы мен» база 1940-1950 чылдарда билдингир турган ырылар: «Ырлаал, чүрээм», «Дидим салгын», «Магаданчыг кежээ», «Күскү сесерликке».

Бо чыынды ыры-хөгжүмге ынак, сонуургалдыг кижилерге улуг дузаны чедирер.


Поиск новостей

Метаданные новости

  • Дата: 4 августа 2024 г. 12:45
  • Разместил: Момбулай Оралмаа

Responsive image